Çok-ip boylu tırmanış: Yönlendirme noktası kullanımı

Yönlendirme noktası daha çok ip boylu geleneksel ve spor-alpin rotalarda kullanılan bir tekniktir.

Yönlendirme noktasının kullanıldığı yerler.

1. Liderin ana emniyet noktasını (istasyon) güvenli şekilde kurmasını sağlar. Lider tırmanıcı ana emniyeti kuracağı yeri belirledikten sonra biraz daha yükselmeye devam eder ve bir yönlendirme noktası oluşturur. Daha sonra emniyetçi yardımı ile ya da kendisi aşağı doğru inerek ana emniyet noktasını kurar.
   
   Resim: UIAA Petzl kitabı Sayfa 215
   
   Spor-alpin rotalarda bir sonraki bolt yönlendirme noktası olarak kullanılabilir. Geleneksel tırmanışta ise rotayı bilmiyorsanız bir sonraki noktayı kestirmek zordur. Bu durumda eldeki ve çevresel imkanlara göre mümkün oldukça sağlam bir ara emniyet (yönledirme) noktası oluşturulmalıdır. Belki tek malzeme değil bir kaç malzeme ile desteklenebilir. Güvenli tırmanış elbette önemli ama bunu yaparken de zamanı iyi kullanmak gerekmektedir.
    
2. Artçının emniyetinin alınması için bir çok yöntem vardır. Genelde tercih edilen yöntem bu iş için üretilmiş emniyet gereçleridir. Buna rağmen duruma göre emniyetin belden alınması gerekiyorsa, sistemi yönlendirme noktası üzerinden kurmak en uygunu olacaktır.
   
   Freedoom Of The Hills, 8th, Fig 10-21, Sayfa 181
   
   Artçının emniyeti 1. emniyet noktası üzerinden alınırken 2. emniyet noktası da sisteme dahil edilerek yedeklenmiş olur.
   
   Resim: UIAA Petzl kitabı Sayfa 229
   Not: Resim üzerinde ki numaralar kitabın orjinalinde yoktur.
   
    
3. Yönlendirme noktası yalnızca emniyet almak için kullanılmaz. Tırmanış hattı üzerinde ki pandülü engellemek ya da en aza indirgemek için de kullanılır.
   Yan geçişlerde artçıyı ya da sonraki ip boyunda lideri pandülden korur.
   
   
   Resim: Freedoom of the Hills, 8th, Fig 14-18, Sayfa: 586
    
4. İple inişte/erişimde sağa/sola hereket etmek için de yönlendirme noktaları oluşturulur.

Dikkat edilecekler

• Yönlendirme noktası patlamayacak kadar kuvvetli olmalıdır.
• Ana emniyetin bir noktası yönlendirme noktası olarak kullanılabilir.
• Yönlendirme noktası yukarı da oluşturulsa bile, düşüşte direkt emniyetçiye yük binmesin diye ana emniyetin bir noktası da bu sisteme ekspresle dahil edilebilir. Bu yapıldığında ana emniyet ile emniyetçi arasında ki mesafe çok kısa olmamalıdır. Aksi halde emniyet aleti ya da eller ilk ara emniyet noktasına çarparsa emniyetten çıkabilirsiniz!
• İlk ara emniyet (yönlendirme) noktasından yaşanacak düşüşle tırmanışçı ve emniyetçi çarpışabilir. O yüzden özellikle ilk ara emniyet (yönlendirme noktası) ana emniyetin biraz sağında ya da solunda olabilir.

Avantajı:

• Lider ana emniyeti güvenli bir şekilde kurar.
• Artçının emniyeti alınırken ipi yönetmek daha kolaydır.
• Bir sonraki ip boyuna devam edecek lideri 2 faktörlük düşüşten korur.
• Ana emniyeti 2 faktörlük düşüşten korur.
• Pandülü (düşme sonrası salınımı) azaltır ya da engeller.

 Dezavantajı:

• Eğer rota hakkında bilginiz yoksa ana emniyeti kurmayı planladığınız noktadan ne kadar daha yükselip yönlendirme noktası oluşturulacağı belli değildir.
• Bu sistemde emniyet belden alınmaktadır. Lider ya da artçının düşmesi sonucu emniyetçi hareketlenebilir. Bu durumda emniyet aleti ya da eller yönlendirme noktasına çarparsa emniyetten çıkabilirsiniz!

NOT
Bu tarz tırmanışlar yaban ortamda gerçekleştirildiğinden tüm olasılıkları ön görmek ya da açıklamak mümkün değildir. Her tekniğin avantajları ve dezavantajları vardır. Duruma göre hangi tekniğin kullanılacağı ve ne kadar risk alınması gerektiğine karar verecek olan öncelikle lider tırmanan sporcu sonra da tırmanış ortağıdır.

Çeşitli kaynaklardan yönlendirme noktası kullanımını biraz daha açıklayalım.

NOT: Kullanılan resimlerin bazıları birebir “yönlendirme noktası” ile alakalı değildir. Durumu anlatmak açısından kullanılacaktır. Resimlerin hangi kaynaktan kullanıldığı açıklamaları ile verilmiştir.

Freedoom Of The Hills, 8th, Fig 10-21, Sayfa 181

Yönlendirme noktası lider tırmanıcıyı, ana emniyeti ve emniyetçiyi 2 faktörlük düşüşten korur.

Freedoom Of The Hills, 8th, Fig 10-20, Sayfa 179

Yönlendirme noktası lider tırmanıcıyı 2 faktörlük düşüşten korur.

UIAA Petzl kitabı sayfa 229

Güzel bir kaynak edinebilirsiniz.

https://www.k2outdoor.com.tr/urun/uiaa-ve-petzl-ortak-calismasi-olan-dagcilik-kitabi

Bu kaynakta yönlendirme noktası konusunda bilgi verilmişti.

Artçının emniyeti, yönlendirme noktası üzerinden alırken ana emniyetin bir noktası da sisteme dahil edilebilir.

UIAA Petzl kitabı sayfa 214

Lider emniyeti alınırken ana emniyetin bir noktası da sisteme dahil edilebilir. Bu teknik uygulanırken dikkate edilmelidir. Askı istasyonda bu tarz emniyetçiye yakın emniyet noktaları (yedek) düşme sonucu emniyetçi hareketlendiğinden sorun yaratabilir. Emniyetçinin eli ya da emniyet aleti emniyet noktasına çarparsa emniyette sorun yaratabilir. Yazının sonunda ki video da bu durum açıkça görülebilir.

Petzl web sitesi

Belaying a second from a belay station with the GRIGRI on the harness, using a redirect

https://www.petzl.com/US/en/Sport/Belaying-a-second-from-a-belay-station-with-the-GRIGRI-on-the-harness--using-a-redirect

Yan geçişte artçıyı pandülden korumak için yönlendirme noktaları oluşturulabilir.

DİKKAT: Yönlendirme noktası ve emniyet aleti arasında yeteri kadar mesafe olduğundan emin olun. Lider ya da artçının düşmesi sonucu emniyetçi hareketlenebilir. Bu durumda emniyet aleti ya da eller yönlendirme noktasına çarparsa emniyetten çıkabilirsiniz!

Freedoom Of The Hills, 8th, Fig14-18, Sayfa 586

Lider ya da artçıyı pandülden korumak için yönlendirme kullanılabilir.

UIAA Petzl Kitabı, Sayfa 197

Tırmanışın her branşında 2 faktörlük düşüşe dikkat etmek gerekir.
2 faktölük düşüşe neden olabilecek durumlar.

• Yönlendirme noktası yoksa ve ilk ara emniyet noktası oluşturmadan düşmek
• Yönlendirme noktası ya da ilk ara emniyet noktası patlarsa!

Sayfa 197

Gerçek Hayat

Gerçek hayatta eldeki ve çevredeki imkanları, yaratıcılıkla birleştirerek mümkün oldukça güvenli bir sistem kurmak gerekir.

Petzl Web Sitesi,
https://www.petzl.com/INT/en/Sport/Crossing-a-bergschrund-on-a-snow-slope?ActivityName=Mountaineering

Crossing a bergschrund on a snow slope

Lider çatlağa düştükten sonra onu yukarı çekmek gerekebilir.

Dikkat: Lider yönlendirme noktası olmadığından emniyetçinin altına düşecektir. VERSO ya da REVERSO kullanılmamalıdır. Bu durumda da emniyetçi kemerinden yarım kazıkla ya da vücudu ile emniyet alabilir.

Aşağıdaki fotoğraftan numaları takip ediniz.

İdeal şartlar altında ipin ilk ara emniyet noktasına kadar izlemesi gereken yol şu şekilde olması gerekir. (1) emniyetçi, (2)emniyet aleti, (3) ana emniyetin bir noktası, (4) ilk ara emniyet (yönlendirme) noktasından sonra (5) tırmanıcıya bağlı olmalıdır.

Fakat aşağıda da görüldüğü üzere bu her zaman mümkün olmayabilir. (3) İpin bir ekspresle ana emniyetin bir noktası üzerinden geçmesi gerekir! Fakat bu her zaman mümkün olmayabilir.

https://www.climbing.com/skills/learn-this-protect-your-belay-protect-your-belayer/
Resim üzerinde numaralar sonradan yerleştirilmiştir.

https://www.99boulders.com/multi-pitch-climbing

https://dev.rockandice.com/climbing-gear-tips/should-you-clip-the-belay-as-your-first-lead-pro/

Askı istasyondan emniyet alınırken dikkat edilecekler

Yönlendirme noktası ve emniyet aleti arasında yeteri kadar mesafe olduğundan emin olun. Liderin ya da artçının düşmesi sonucu emniyet aleti ya da eller yönlendirme noktasına çarparsa emniyetten çıkabilirsiniz!

Aşağıdaki videolar da askı istasyonda lider düştüğünde emniyet alanın nasıl hareket ettiğini görebilirsiniz.

Emniyet noktanız bol olsun. Güvenli tırmanışlar.